Somberheid

Je kunt tijdens bepaalde momenten in het leven, stemmingswisselingen, depressieve gevoelens en neerslachtigheid ervaren. Negatieve ervaringen zijn helaas niet onvermijdelijk en kunnen een impact veroorzaken op je psychische weerstand. Het is volkomen normaal dat je je dan een periode niet fit, stabiel of opgewekt voelt, maar bijvoorbeeld verdrietig, ongelukkig, geïrriteerd of ontmoedigd. Het verschilt per persoon hoeveel tijd er nodig is om te herstellen van een rouwproces, schokkende gebeurtenis of een zeer stressvolle periode.

Langdurige stemmingswisseling?

Is de onrustige, angstige, verdrietige of boze stemming langdurig en wordt je ernstig belemmerd in je dagelijks functioneren? Dan is het wellicht goed om hierin ondersteuning te krijgen. Niet iedereen voelt zich voldoende gesteund door zijn omgeving. Therapie kan je ondersteunen in het helingsproces van bijvoorbeeld een verlieservaring of traumatische gebeurtenis. Begeleiding heeft vaak pas resultaat als je je werkelijk gehoord en begrepen voelt.

Reflectie

Zinvolle reflectie op jouw functioneren tijdens gesprekstherapie geeft inzichten waarmee je verder kunt. Heb je energie-rovende personen in je omgeving of lijkt een situatie muurvast te zitten? Er zijn strategieën om hiermee om te gaan, zodat je weer in je kracht komt te staan. De kern van je probleem aanpakken is cruciaal, kost enige tijdsinvestering, maar is een waardevolle ervaring.

Depressie

Patiënten met stemmingsklachten krijgen van de huisarts meestal anti-depressiva (SSRI's) voorgeschreven zoals Fluoxitine, Escitalopram, Venlafaxine of Sertraline. Deze zorgen ervoor dat de ontregeling van het serotoninesysteem wordt 'hersteld' waardoor de depressie zou moeten verminderen of verdwijnen. De meeste mensen merken, gemiddeld 4 weken na inname, dat de diepe dalen wel verminderen.

Toch is de voorschrijving van anti-depressieva vaak te voorbarig, dat wil zeggen zonder dat er tijd is genomen om de aard van je klachten te achterhalen. Daarbij duurt het consult te kort voor een goed gesprek, waarin dieper op problemen wordt ingegaan en vindt een tweede gesprek vaak helemaal niet plaats. Huisartsen zijn ook niet getraind in het onderscheiden van een lichte, matige en zware depressie of ze verwarren het met een burn out. Huisartsen willen je graag helpen maar de middelen waarmee ze dat moeten doen, schieten vaak tekort.

Huisartsen schrijven ongeveer 80% van alle anti-depressieva voor en volgens recente statistieken gebruikt inmiddels ruim 1 miljoen Nederlanders een antidepressivum. Dat is enorm veel! De term depressie heeft er, in de laatste 15 jaar, volgens wetenschapsfilosoof professor Trudy Dehue nog een betekenis bijgekregen, namelijk: 'niet succesvol genoeg, niet ondernemend genoeg en vooral niet weerbaar genoeg'. Tegenwoordig wordt er van ons verwacht dat we aan een ideaalplaatje voldoen: mooi, vrolijk, outgoing en risico's nemend. We moeten een goede baan hebben, er goed uitzien, een leuk sociaal leven hebben, thuiskomen in een fijne gezinssituatie, meedoen met de laatste trends, bijblijven bij de technologische ontwikkelingen en dit alles met een overvolle agenda. Als iemand die zich niet door tegenslag uit het veld laat slaan en zichzelf als onderneming en succesformule kan neerzetten. Met natuurlijk social media als etalage waarin we onszelf dienen te verkopen. Wie hierin niet meekomt wordt gezien als; niet goed genoeg, oninteressant, uitgerangeerd of kansloos. Niet zo verwonderend dat veel mensen het gevoel krijgen aan de zijlijn te staan en daardoor zeer ongelukkig worden. De remedie tegen dit soort 'depressies' is echter niet een dagelijks pilletje vanwege een onbalans in de serotonine-heropname maar therapie die leidt tot zelfacceptatie.

Anti-depressieva

Deze middelen hebben tijdelijk nut wanneer je door zware tegenslag nauwelijks meer functioneert. Medicatie kan dan helpen om uit het diepste dal te komen, zodat enigszins functioneren weer mogelijk wordt. Bij een lichte of matige depressie is het over het algemeen helemaal niet nodig om medicatie te gebruiken en zijn een aantal goede gesprekken effectiever. Voor langdurig gebruik zijn anti-depressiva over het algemeen niet bedoelt. Veel mensen blijven het jaren innemen, zonder dat er iets verbeterd aan hun hoedanigheid of omstandigheden en krijgen op den duur last van de bijwerkingen zoals: sufheid en vervlakking, angsten, gewichtstoename of haaruitval. Het afbouwen en vervolgens stoppen met anti-depressieva verloopt meestal problematisch vanwege de zeer vervelende ontwenningsverschijnselen (die men soms aanziet voor de terugkeer van de depressie) waardoor men de medicatie liever blijft innemen.

Raadzaam is om gedurende het medicatiegebruik ook in gesprekstherapie te gaan. Dit is de zogeheten 'pillen en praten aanpak'. Zo leer je manieren (copingstrategieën) ontwikkelen om daarna zelfstandig weer verder te kunnen met jouw uitdagingen in het leven, zonder medicatie. Voor een klein deel van die 1 miljoen mensen, zij met een zeer ernstige depressie, is het niet mogelijk om te functioneren zonder medicatie, omdat hun klachten te ernstig zijn of omdat andere vormen van therapie niet helpen (therapieresistentie). Voor hen is langdurig gebruik echt nodig.

Interessant om te weten is dat er een DNA-paspoort voor medicijnen bestaat. Je kunt je laten doorverwijzen door de huisarts naar het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum, om te laten uitzoeken of jouw lichaam bepaalde medicijnen niet kan afbreken. Je mist dan bijvoorbeeld een bepaald enzym wat verklaart waarom een antidepressivum, pijnstiller of bètablokker bij jou niet werkt, maar je er wel de bijwerkingen van krijgt. Wellicht is het DNA-paspoort iets voor jou.

Er zijn manieren om jezelf te ondersteunen tijdens een sombere periode.

  • Runningtherapie is een zeer effectieve methode. Hardlopen, samen met anderen onder begeleiding. Het stimuleert de (hormonale) stofwisseling, stimuleert je sociale contacten en vergroot je zelfredzaamheid. Opbouwen in jouw tempo, stapje voor stapje.
  • Beoefen zelfcompassie: veroordeel jezelf niet voor het hebben van een moeilijke tijd. Kunnen accepteren dat het nu even niet anders is, geeft ruimte. Geduld, liefde en aandacht voor jezelf, dat is wat je nu nodig hebt.
  • Meditatie leert je hoe je jouw gedachten vanaf een afstand kunt waarnemen. Door die afstand identificeer je je niet meer zo intens met je gedachten en dat maakt ze minder zwaar. Je hebt gedachten, je bent ze niet!
  • Bingewatchen van series, overmatig gamen of porno kijken, uren naar je smartphone turen, shoppen, langdurig volgen van complot-theoriën op social media, je huis verwaarlozen en jezelf isoleren werken je herstel tegen. Blijf sociale contacten onderhouden, vraag hulp en ondersteuning en ga vaak naar buiten.

    Therapie bij Praktijk Jan Thiel

    Gesprekstherapie en begeleiding bij afbouwen van medicatie nemen een grote plaats in bij Praktijk Jan Thiel. Orthomoleculaire therapie en homeopathie kunnen een gebrek aan mentale energie ondersteunen of bijdragen aan bewustzijnsvergroting, zodat je kunt werken aan psychisch herstel. Uit onderzoek blijkt dat ademhalingsoefeningen, visualisaties, mindfulness en EFT zeer effectief zijn bij emotionele instabiliteit. Ook voeding kan een groot effect hebben op je stemming en dat is iets waarvan weinig mensen zich bewust zijn. Ik werk samen met een netwerk van therapeuten. Je kan eventueel doorgestuurd worden naar een behandelaar die aansluit op jouw specifieke behoefte.

    Goed om te weten!

    Neerslachtige gevoelens kunnen een teken zijn dat er meer aan de hand is. Een traagwerkende schildklier, een Candida-infectie of de ziekte van Lyme vertonen ook depressieklachten in het ziektebeeld. Laat klachten eerst verder onderzoeken, voordat je akkoord gaat met een depressiediagnose of overgaat op antidepressiva.